Yaşamöyküsü

ÖNER ÜNALAN'IN ZAMANDİZİNSEL YAŞAMÖYKÜSÜ[i]

1935

5 Ocak'ta Bursa'da, İskeçe'nin Kurular köyünden (bugünkü Komnina, Xanthi) 1924'te Türkiye'ye göç eden bir ailenin oğlu olarak doğdu. Baba adı Halil, ana adı Ayşe'dir.

1953

Bursa Erkek Lisesi'ni bitirdi. Almanca'yı ortaokul ve lisede öğrendi.

1957

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ni bitirerek ziraat mühendisi oldu.

1957 - 1958

Erzurum'daki Pulur Öğretmen Okulu'nda (eski Pulur Köy Enstitüsü) tarım öğretmenliği yaptı.

1958 - 1959

Askerlik dönemi. Ankara Mamak'taki Piyade Yedek Subay Okulu'nda eğitim gördü. Yedek subay olarak ABC Dairesi'nde askerliğini sürdürdü ve tamamladı.

1959 - 1961

Van'daki Alpaslan İlköğretmen Okulu'nda (eski Ernis Köy Enstitüsü) tarım öğretmenliği yaptı.

1961

Georgetown Üniversitesi'nin Ankara'daki dil okulunda İngilizce öğrendi.

1961 - 1962

İlk yazılarını ve çevirilerini (şiir) Yeni Ufuklar dergisinde yayımladı.

1962 - 1963

AID bursuyla ABD'ye gitti. Oklahoma State University-Stillwater'da master yaptı.

1963

Türkiye'ye döndü. Eskişehir'in Mahmudiye ilçesinin Hamidiye köyündeki Yunus Emre İlköğretmen Okulu'nda (eski Çifteler Köy Enstitüsü) tarım öğretmeni olarak çalışmaya başladı.

1964

Evlendi.

1965

Yunus Nadi Armağanı kısa öykü yarışmasına göndermek üzere Karıncayı İncitmeyen Adam adlı kısa öyküsünü yazdı ve bu öyküsüyle birincilik ödülünü aldı.

1965 - 1966

Dost dergisinde kısa öyküler yayımladı.

1968-1969

E. Glaeser'ın 1902 Doğumlular adlı romanını Almanca aslından Türkçeye çevirdi. C. Darwin'in Türlerin Kökeni adlı yapıtını İngilizce aslından Türkçeye çevirdi.

1969

Öğretmenliği bıraktı.

1970

Yayınlanmış ilk çevirisi olan Türlerin Kökeni, yazılmasından 111 yıl sonra Haziran 1970'te Türkçe basıldı. 1902 Doğumlular çevirisi basıldı. F. Engels'in Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm adlı yapıtının çevirisi basıldı. Yıl sonuna doğru Ankara'ya yerleşti.

1971 - 1972

Kısa bir süre Sol Yayınları'nda çevirmen ve düzeltmen olarak çalıştı. 12 Mart Muhtırası'nın ardından işsiz kaldı.

1972

Albert Einstein ve Leopold Infeld'in Fiziğin Evrimi adlı yapıtının çevirisi basıldı. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı'nda çalışmaya başladı.

1972 - 1973

C. Darwin'in İnsanın Türeyişi adlı yaptını İngilizce aslından Türkçeye çevirdi. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı'nda Projeli Köy Teşebbüslerini Teşvik Fonu kullanımının değerlendirilmesi, Orman Köylerini Kalkındırma Fonu kullanımının değerlendirilmesi, El Sanatları Fonu kullanımının değerlendirilmesi gibi araştırmalar yaptı.

1973

İnsanın Türeyişi çevirisi basıldı. Dil üstüne yazılarında 'Ragıp Gelencik' takma adını kullanmaya başladı.

1974-75

Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı'nda Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı.

1976-1977

C. Darwin'in Seksüel Seçme adlı yaptını İngilizce aslından Türkçeye çevirdi.

1977

Seksüel Seçme çevirisi basıldı.

1977 - 1978

Ahmet Say, Cemal Süreya, Vecihi Timuroğlu, Ali Püsküllüoğlu ve Demir Özlü ile birlikte, Türkiye Yazıları dergisini çıkardı. Soyut, Türkiye Yazıları, Tan, vd. dergilerde dil üstüne yazılar yayımladı.

1978 - 1979

Yeni Ülke dergisinde incelemeler ve tanıtma yazıları yayımladı.

1979

Kadın ve Aile (K. Marx, F. Engels, V. I. Lenin) çevirisi basıldı.

1980 - 1981

Papirüs dergisinde dil üstüne yazılar yayımladı.

1981

12 Eylül Darbesi'nin ardından Sivas'a tayin edildi. Ailesini götürmedi.

1982

Ankara'ya tayini çıktı. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı'nda müşavir (danışman) oldu.

1983

Dil-ideoloji ve politika üstüne yazdığı inceleme, deneme ve tartışma yazılarının bir bölüğünü Dil ve Politika adıyla kitaplaştırdı, ancak yayımlayamadı.

1987

Darwin Ne Yaptı? adlı popüler kitabını yazmaya başladı. Dünya Bunalımı (Fidel Castro) çevirisi basıldı.

1988

Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı'ndan emekli oldu. V. I. Lenin'in Karl Marx ve Öğretileri ve Din Üstüne adlı yapıtlarının çevirisi basıldı.

1988 - 1989

K. Marx'ın Matematiksel Elyazmaları adlı yapıtını İngilizce'den Türkçeye çevirdi. Başak Yayınlar için 'Ferhat Gelendeş' takma adıyla politik kitaplar çevirdi.

1990

Matematiksel Elyazmaları çevirisi basıldı.

1991

Marx ve Bilim (J. D. Bernal) çevirisi basıldı.

1993

Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94 (F. Engels) çevirisi basıldı. Dil ve Politika adlı kitabını gözden geçirdi ve yayımladı.

1994

Şiirlerinin bir bölüğünü Gelencikler adıyla kitaplaştırdı, ancak yayımlayamadı.

1995

Yazın ve Sanat Üzerine 1 (K. Marx ve F. Engels) çevirisi basıldı.

1995 - 1998

Dize dergisinde dil üstüne günlükler yayımladı.

1997

Darwin Ne Yaptı? adlı popüler kitabını bitirdi ve yayımladı.

1999

Çeşitli dergilerde yayımladığı dil günlüklerini 1999 Ekiminde Dil Günlüğü adıyla kitaplaştırdı, ancak yayımlayamadı. Dil Günlüğü, ölümünden sonra yayınlandı.

1997 - 2000

Evrensel Kültür dergisinde "değintiler", denemeler ve dil üstüne yazılar yayımladı.

2000

Kadın ve Aile'nin (K. Marx, F. Engels, V. I. Lenin) yeni çevirisi Marksizm, Kadın ve Aile adıyla basıldı. Adı büyük olasılıkla Einstein Ne Yaptı? konacak olan popüler bir kitap üzerinde çalışmaya başladı.

2001

Kansere yakalandı.

2001-2006

Cumhuriyet Bilim Teknik, Varlık, Çağdaş Türk Dili, vd. dergilerde dil üstüne yazılar yayımladı.

2011

27 Ocak'ta, 76 yaşında öldü. 28 Ocak'ta, Ankara Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verildi.


i Öner Ünalan'ın zamandizinsel yaşamöyküsü'nü Temmuz 2011'de, büyük oğlu hazırlamıştır. Metin, Şubat 2013'te gözden geçirilmiş ve genişletilmiştir.