|
MATEMATİKSEL ELYAZMALARI | Karl Marx
Yayın Tarihçesi
 |
Karl Marx, "Matematiksel Elyazmaları"
(çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Başak Yayınlar, Ankara, Mayıs 1990, 284 sayfa). |
|
Karl Marx, "Matematiksel Elyazmaları"
(çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Kor Kitap, İstanbul, Şubat 2019,
375 sayfa). |
[Sayfa başı]
İçindekiler[i]
| Türkçeye Çevirenin Notu |
| Sunu | Yosum Kurtulmaz |
| İngilizce Yayımlayanların Notu |
| 1968 Rusça Basıma Önsöz | S. A.
Yanovskaya |
| Engels'ten Marx'a Mektup (Londra'da) |
| Engels'ten Marx'a Mektup (Ventor'da) |
| Marx'tan Engels'e Mektup (Londra'da) |
|
DİFERANSİYEL HESAP ÜSTÜNE İKİ ELYAZMASI |
|
"DİFERANSİYEL ÜSTÜNE" ADLI ÇALIŞMAYLA İLGİLİ
TASLAKLAR VE EKLER |
|
DİFERANSİYEL HESAP TARİHİ ÜSTÜNE |
|
TAYLOR TEOREMİ, MACLAURIN TEOREMİ VE LAGRANGE'IN TÜRETİLMİŞ
FONKSİYONLAR TEORİSİ |
|
"DİFERANSİYEL HESABIN TARİHİ ÜSTÜNE" BAŞLIKLI
ELYAZMASINA VE D'ALEMBERT YÖNTEMİNİN ÇÖZÜMLENMESİNE EKLER |
| Rusça Yayımlayanların Ekleri |
|
|
|
|
|
I |
|
Marx'ın Başvurduğu Kaynaklardaki
"Limit" Kavramı Konusunda |
|
|
|
|
|
II |
|
Newton'un Marx'ça Anılan Lemma'ları Üstüne |
|
|
|
|
|
III |
|
Leonhard Euler'in Sıfırlar Hesabı Üstüne |
|
|
|
|
|
IV |
|
John Landen'in Residual Analysis'i |
|
|
|
|
|
V |
|
Boucharlat'ya Göre Diferansiyel Hesap İlkeleri |
|
|
|
|
|
VI |
|
Marx'ın Kullandığı Kaynak Kitaplarda
Taylor ve MacLaurin Teoremleri ve Lagrange'ın Çözümsel
Fonksiyonlar Teorisi |
|
| Notlar |
| Marx'ın Matematiksel Elyazmaları Üstüne Ek Gereçler |
|
|
|
Karl Marx ve Matematik: Marx'ın
Matematiksel Elyazmaları Üstüne | E. Kol'man |
|
|
|
Hegel ve Matematik | Ernst Kol'man
ve Sofya Yanovskaya |
|
|
|
Hegel, Marx ve Kalkülüs | C.
Smith |
|
| Marx'ın Başvurduğu Kaynaklar Dizini |
| Konular Dizini |
[Sayfa başı]
Tanıtım
.jpg "Matematiksel Elyazmaları (Başak Yayınlar)") |
|
.jpg "Matematiksel Elyazmaları (Kor Kitap)") |
Öner Ünalan, Karl Marx'ın "Mathematical Manuscripts"
(New Park Publications Ltd., 1983) adlı kitabını İngilizcesinden Türkçeye
çevirmiştir ve kitap "Matematiksel Elyazmaları" adıyla Mayıs 1990'da, Murat
Kurtulmaz'ın sahibi ve emekçisi olduğu Başak Yayınlar'ca basılmıştır.
"Matematiksel Elyazmaları"nın yeni baskısını Şubat 2019'da Kor
Kitap yapmıştır.
S. A. Yanovskaya'nın[ii] hazırladığı ve 1968'de Moskova'da yayınlanan
Karl Marx'ın "Matematiksel Elyazmaları" adıyla anılan matematik konulu
elyazmalaları ikiye ayrılır: Birincisi, Marx'ın diferansiyel hesap, bu hesabın
doğası ve tarihi üstüne özgün çalışmalarıdır; ikincisi ise, çalışmalarında
kullandığı kitapların özetleri ve onlarla ilgili notlardır.[iii] Çeviri,
kitabın İngilizce baskısında olduğu gibi, yalnızca Marx'ın az çok bitmiş
elyazmalarını ve bunların ilk taslaklarını içermektedir. Ayrıca, elyazmaları
üstüne Engels'in Marx'a yazdığı iki ve Marx'ın Engels'e yazdığı bir mektup;
"Rusça Yayımlayanların Ekleri"; Ernst
Kol'man'ın "Karl Marx ve Matematik: Marx'ın 'Matematiksel Elyazmaları'
Üstüne" adlı makalesi; Ernst Kol'man ve Sonya Yanovskaya'nın "Hegel ve
Matematik" adlı makalesi; Cyril Smith'in "Hegel, Marx ve Kalkülüs" adlı
denemesi ve Marx'ın başvurduğu kaynaklar dizini yer almaktadır.[iv]
Burada, yayınevlerinin, "Matematiksel Elyazmaları"nın dizgi ve baskısına
gösterdiği özeni vurgulamak gerekir.
[Sayfa başı]
İngilizce Yayımlayanların Notu[v]
 Bu kitabın büyük kesimi, Profesör S. A. Yanovskaya'nın 1968'de Moskova'da
yayımlanmış Karl Marx, Mathematicheskie Rukopsii'nden çevrildi (Anılan
kitaba bu ciltte Yanovskaya, 1968 diye göndermede bulunulacak.) Bu kitap, Marx'ın
matematiksel elyazmalarını, Rusça çevirilerinin yanısıra, orijinal biçimleriyle de
içerir. (Bu elyazmalarının Rusçaya çevrilmiş parçaları 1933'te çıktı.)
Diferansiyel hesap konusunda Marx'tan kalmış, az veya çok bitmiş elyazmalarını ve
bunların ilk taslaklarını kapsayan Rusça yayının Birinci Bölümü'nü aldık.
Marx'ın incelediği matematik kitaplarıyla ilgili alıntılardan ve yorumlardan oluşan
İkinci Bölüm'ü (Yanovskaya, 1968) çevirmedik. 1930'dan beri bu elyazmaları üzerinde
çalışmış olan Profesör Yanovskaya, bu kitap yayımlanmak üzereyken öldü. Birinci
bölüme onun önsözünün, altı Ekinin ve Notlarının çevirisini kattık.
Bunlardan
başka şunları aldık:
a) Bu
yazmaların tartışıldığı, Engels'in Marx'a yazdığı iki ve Marx'ın Engels'e
yazdığı bir mektuptan alıntılar;
b) Bu
elyazmalarıyla ilk kopyalarının çıkarılmasından beri ilgilenmiş ve 1979'da
İsveç'te ölmüş olan Sovyet Matematikçisi E. Kol'man'ın Yanovskaya 1968 üstüne
incelemesinin Rusçadan çevirisi;
c) Yanovskaya
ile Kol'man'ın 1931'de Pod Znamenem Markzisma dergisinde çıkmış, "Hegel
ve Matematik" konulu bir makaleleri. Bu, Unter dem Banner des Marxismus
adlı Alman dergisinde çıkmış versiyonundan çevrildi;
d) Cyril
Smith'in bu kitap için yazdığı "Hegel, Marx ve Kalkülüs" konulu bir
deneme.
Yanovskaya
1968'den alınan gereçleri ve E. Kol'man'ın incelemesini C. Aronson ile M. Meo çevirdi.
Marx ile
Engels arasındaki mektupları ve Yanovskaya ile Kol'man'ın makalesini R. A. Archer
çevirdi. 
[Sayfa başı]
Türkçeye Çevirenin Notu[vi]
"Okur, bu kitabın biçimiyle ilgili kimi bilgileri Prof. S. A.
Yanovskaya'nın yazdığı önsözün sonunda bulacaktır. Onlara şunları eklemekte
yarar var: Ayraç içindeki İngilizce sözcükler, terimler, vb. eksik veya yanlış
anlamaları önlemek için çevirence alıkonmuştur. Türkçeye çevirenin herhangi bir
notunun, eklemesinin, vb. sonuna "-ç." konmuştur. "-Trans."
İngilizceye çeviren, "-Ed." İngilizce yayımlayan ile ilgili
notları, yorumları, vb. gösterir.
"Çeviride, elden geldiğince, alışılmış Türkçe matematik terimleri
kullanıldı. Yalnız, eldeki matematik terimleri sözlüklerinde Türkçe karşılığı
bulunmayan veya bulunup da yadırganan birkaç terime karşılık bulmak gerekti: increment-artım,
decrement-eksilim, differentiation-farklılaştırma, derivation-türetim
gibi...
"Bu not vesilesiyle, elinizdeki çeviriyi, onu gözden geçiren kızım Yosum'a[vii]
armağan ettiğimi söylemek isterim."
[Sayfa başı]
i Karl Marx, "Matematiksel
Elyazmaları" (çev. Öner Ünalan), 1. baskı, Başak Yayınlar, Ankara, Mayıs
1990, s. iii-iv.
ii Sofya Aleksandrovna Yanovskaya (1896-1966), Rus matematikçi.
Matematik tarihi, matematiksel mantık ve matematik felsefesi alanlarında çalışmış;
Sovyetler Birliği'nde matematiksel mantığın yenilenmesi yolunda çaba harcamıştır.
Uzun yıllar Karl Marx'ın matematiksel elyazmaları üzerinde çalışmış ve yayıma
hazırlamıştır.
iii Bkz.: Prof. S. A. Yanovskaya, "1968 Rusça Basıma Önsöz", ay.,
s.vii.
iv Bkz.: "İngilizce Yayımlayanların Notu", ay., s. vi.
v Ay., s. vi.
vi Ay., s. v.
vii Öner Ünalan'ın kızı Yosum Kurtulmaz, matematik doçentidir.
|
|
