1902 DOĞUMLULAR | Ernst Glaeser

Yayın Tarihçesi Bölümler Tanıtım Sunuş (Öner Ünalan)

Yayın Tarihçesi

	Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Toplum Yayınevi, Eylül 1970, 242 sayfa).
	Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Can Yayınları, 1981).
	Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Saypa Yayınevi, 1997, 227 sayfa).
	Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Yordam Kitap, Eylül 2016, 287 sayfa).
	Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan, 2. baskı, Yordam Kitap, Ekim 2018).

[Sayfa başı]

Bölümler^[i]

	Sunuş
	Birinci Kitap - İleri Yürüyüş
	Kızıl Binbaşı
	Sır
	Leo Silberstein
	Baltalama
	Perde Arası
	Hilde 1914
	Çözüm
	Gaston
	Avcılar Bayramı
	Gömme Töreni
	İkinci Kitap - Savaş
	Değişim
	Pfeiffer
	Kahramanca Ölmek
	Açlık
	Homeros ile Anna

[Sayfa başı]

Tanıtım

"Jahrgang 1902" (1902 Cari Yılı), Ernst Glaeser'in (1902-1963) ilk romanıdır ve 1928'de yayınlamıştır. Romanı Öner Ünalan, Almanca aslından Türkçeye çevirmiştir ve "1902 Doğumlular" adıyla Eylül 1970'te, Remzi İnanç'ın sahibi ve emekçisi olduğu Toplum Yayınevi'nce basılmıştır.^[ii] Kitabın ilk baskısının kapağını Şefik K. Kaptan tasarlamıştır.

Can Yayınları 1981'de, Saypa Yayınevi^[iii] 1997'de kitabın birer basımını yapmışlardır. Baskısı uzun zaman önce tükenmiş olan "1902 Doğumlular"ın yeni baskılarını Eylül 2016'da Yordam Kitap yapmaya başlamıştır.

Öner Ünalan'ın "Sunuş"unda belirttiği üzere, "1902 Doğumlular" yazarını uluslararası üne kavuşturan yapıtlardandır ve pek çok ülkede üniversite öğrencilerine inceleme konusu olarak verilmiştir. Bu değerli romanın ilk Türkçe basımından 2016'ya yalnızca üç, yani on beş yılda bir baskı yaptığı, son basımının üzerinden 19 yıl geçtiği düşünülürse, ülkemiz okurlarının, özellikle genç okurların Ernst Glaeser'a ve en önemli yapıtı "1902 Doğumlular"a yabancı oldukları söylenebilir.

Roman için Ernst Hemingway, "Olağanüstü güzel bir roman.", C. V. Ossietzky, "Bir başyapıt." ve Erich Maria Remarque, "Bu güzel romanın önemi yalnızca usta işi bir yazın yapıtı olmasından gelmiyor. 1902 Doğumlular başka bir bakımdan da önemli bir roman; eksiksiz bir tarihsel değeri var." demişlerdir.

[Sayfa başı]

Öner Ünalan'ın "Sunuş"u^[iv]

"Yüzyılımızın önemli Alman yazarlarından Ernst Glaeser, 1902'de Güney Almanya'da, Butzbach'ta doğdu. Savaş düşmanı tutumu ve politik düşünceleri dolayısıyla yapıtları Hitler Almanyasında yasaklandı ve yakıldı. Glaeser yıllarca yurdundan uzak yaşamak zorunda kaldı; yapıtlarının bir çoğu dış ülkelerde yayımlanabildi.

"Glaeser'in başlıca yapıtları şunlardır: Frieden (Barış), roman, 1933'te Almanya'da yakılıdı. Der Letzte Zivilist (Son Sivil), roman, Almanya'da yasaklandı, 1936'da İsviçre'de basıldı. Das Gut im Elsass (Alsas'taki Çiftlik), büyük öykü, 1933'te Almanya'da yakıldı. Das Jahr (Yıl), büyük öykü, Almanya'da yasaklandı, 1937'de Zürich'te basıldı. Das Unvergaengliche (Kalımlı), öyküler, Almanya'da yasaklandı, Amsterdam'da basıldı. Das Kirschenfest (Kiraz Bayramı), öyküler ve Jahrgang 1902 (1902 Doğumlular) roman, 1933'te Almanya'da yakıldı.

"Jahrgang 1902 (1902 Cari Yılı), dilimize 1902 Doğumlular adıyla çevrildi. Bu, yazarın dilimize çevrilmiş ilk yapıtıdır. Burhan Arpad daha önce, bu romandan çarpıcı bir parça çevirip yayımlamış ve Gleser'i kısaca tanıtmıştır. (Adımlar, İlkkanun 1943, sayı 8). Garp Cephesinde Yeni Birşey Yok'un Erich Maria Remarque'ın yazarlık yaşamında yeri neyse, 1902 Doğumlular'ın Ernst Glaeser'in yazarlık yaşamındaki yeri de odur. Bu roman, yazarını uluslararası üne kavuşturan yapıtlardandır. 1958'e kadar yirmi dört ülkede yayımlanmış, durmadan yeni baskıları yapılmıştır. 1902 Doğumlular, bir zaman bölümünün türlü akımlarını, çelişkilerini başarıyla veren bir tablo olmanın ötesinde, yüzyılımızın bir kuşağının alınyazısı-romanıdır. Bu roman, Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Norveç gibi ülkelerde, üniversite öğrencilerine inceleme konusu olarak verilmiştir. Glaeser, 1902 Doğumlular'da, Birinci Dünya Savaşının ortaya çıkardığı olaylar zincirini çok önceden vermeyi başarmış, 1914'te başlayan önemli toplumsal değişmelerin sonuçlarını yanılmadan görmüştür. Bugün, olayları bilen herkes, bu romanın tarihsel bir değeri olduğunu da kabul edecektir." (1970)

[Sayfa başı]

ⁱ Ernst Glaeser, "1902 Doğumlular" (çev. Öner Ünalan), 1. baskı, Saypa Yayınevi, 1997.

ⁱⁱ Çevirinin üç ayrı yayınevince yapılan baskılarında, çeviriye kaynaklık eden kitap belirtilmemiştir. Öner Ünalan'ın kitaplığındaki, Ernst Glaeser'ın sağlığında basılan Almanca kitap şudur: Ernst Glaeser, "Jahrgang 1902", Wilhelm Goldmann Verlag, München, 1958.

"1902 Doğumlular", Öner Ünalan'ın yayınlanmış ilk çevirisi olmakla birlikte, ilk basılan çevirisi değildir. "Türlerin Kökeni" daha önce, Haziran 1970'te basılmıştır. Öner Ünalan'ın "1902 Doğumlular"dan önce çevirdiği, ancak yayımlamadığı kitap çevirileri de vardır.

ⁱⁱⁱ Saypa Yayınevi'nce 1997'de basılan kitabın kapağına yazarın adı "Ernst Gla[e]ser" biçiminde yanlış yazılmıştır. Ernst Glaser (1904-1979), Alman asıllı orkestra şefidir; uzun yıllar Norveç'te yaşamış, Oslo Filarmoni Orkestrası'nı da yönetmiştir.

Yazarın soyadı Almancada kimi zaman "Gläser" yazılmaktadır; "ä", "ae" biçiminde de yazılır.

^iv Ernst Glaeser, agy., s. 5.