Kitapları

DİL GÜNLÜĞÜ

Yayın Tarihçesi
İçindekiler
Önsöz
Tanıtım
Örnekler

Yayın Tarihçesi

Öner Ünalan (Ragıp Gelencik), "Dil Günlüğü" (1. baskı, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, Ocak 2012, 200 sayfa).

[Sayfa başı]


İçindekiler[i]

ÖNSÖZ
1973-74'ten Kalma Günlükler
1979
1995
1996
1997
1998
1999
Kişi Adları Dizini

[Sayfa başı]


Önsöz[ii]

"Herhangi bir konuda günlük tutmak, birtakım notlar almaktan elverişli olabilir; çünkü az çok işlenmiş metinler olan günlükler gerektiğinde daha kolay değerlendirilebilir. Dil günlükleri bu düşünceyle yazılmaya başlandı ve 1973-74 yıllarında yazılmış olanların çoğu çeşitli yazılarda kullanılıp saklanmadı.

"Dil günlüklerini yayımlamak Cemal Süreya'nın düşüncesidir. Cemat Süreya Papirüs Dergisini 1974 Ocağında yeniden yayımlamaya başlayacaktı. Olmadı. 1974'ten sonra arkası kesilen günlükler, 1980'de Papirüs üç aylık bir dergi olarak çıkmadan önce, Cemal Süreya'nın isteği üzerine 1979'da yeniden yazılmaya başlandı. Ne yazık ki ancak iki sayı çıkabildi Papirüs. Dil günlükleri de gene yazılmaz oldu.

"Veysel Çolak, 1995'te, Dize Dergisini çıkarmaya hazırlanırken, sevdiği için anımsadığını söylediği dil günlüklerinin Dize için yazılmasını istedi. Böylece yeniden yazılmaya başlanan günlükler Mart 1998'e dek Dize'de, sonra Evrensel Kültür'ün birkaç sayısında yayımlandı. 1998 Haziranından sonra yazılmış olanlar yayımlanmamıştır.

"Okuyacağınız günlükler dil ile ilişkili gözlemler, izlenimler, anıcıklar, düşünceler, eleştiriler ve arada bir kimi yazarlarımıza şaka yollu takılmalardır; yazıldıkları yılların dilsel güncelliğini az çok yansıttıkları için belgelik yanları da kendiliğinden vardır.

"Ragıp Gelencik

"Ankara, 26 Ekim 1999"

[Sayfa başı]


Tanıtım

Öner Ünalan, 1973-74, 1979, 1995-99 yıllarında yazdığı ve bir bölüğünü çeşitli dergilerde yayımladığı dil günlüklerini, 1999 Ekiminde kitaplaştırmış, ancak yayımlayamamıştı.[iii] Kitap, Öner Ünalan'ın ölümünden bir yıl sonra, Ocak 2012'de Evrensel Basım Yayın'ca yayınlanmıştır.

Öner Ünalan'ın dil günlüklerinde, yalnızca dilsel sorunları değil, dille ilişkili ve dile de yansıyan sorunları ve bunların nesnel bir değerlendirmesini; dilsel sorunların çözümlenmesinde niçin hemen her zaman 'dil'—'ideoloji ve politika' ilişkisinin göz önünde tuttulması gerektiğini vb., kimi zaman göndermeler, kimi zaman "şaka yollu takılmalar" eşliğinde okuyacaksınız...

Dil günlükleri, Öner Ünalan'ın, kitabının "Önsöz"ünde söylediği gibi, "dil ile ilişkili gözlemler, izlenimler, anıcıklar, düşünceler, eleştiriler"... Bir bakıma kolay metinler bunlar; günlük tarzında yazılmış olmalarının sağladığı bir kolaylık var. Ve bir bakıma zor metinler; çünkü kısa denemeler ve incelemeler... Ve en önemlisi, düşündüren ve sorduran metinler.

Öner Ünalan'ın 28 Mayıs 1973'te yazdığı, kitapta yer alan ilk günlük şöyle:

"Öğleyin Cemal Süreya ile buluştuk. Ona bir dil günlüğü tutmaya başladığımı söyledim. İlgilendi ve dedi ki: 'Belki bu konuda hiç günlük tutulmamıştır. Yayımlama! Papirüs'te yayımlarız.'
"Cemal Papirüs'ü yeniden çıkaracak. Ocakta."

Kitapta yer alan son günlüğün tarihi ise, 14 Ekim 1999.

* * *

Öner Ünalan'ın yakın dostu Ahmet Say, kitabın yayına hazırlanma sürecinde yardımını ve emeğini esirgememiş; baskı öncesi metni baştan sona okuyup düzeltmiş; kitaba, Öner Ünalan'ı ve dil çalışmalarını tanıtan değerli bir giriş yazısı da yazmıştır. Evrensel Basım Yayın ise, "Dil Günlüğü"nü basarak, bu özel durumda da, tutarlı ve sağlam bir yayın politikası olduğunu göstermiştir.

* * *

Ahmet Say'ın "İşte Size Bir Kılavuz Kitap" adlı giriş yazısını okumak için buraya tıklayınız.

Öner Ünalan'ın, Evrensel Kültür'ün Aralık 1998 tarihli sayısında yayınlanan, günlük, günlük tutmak, vb. ile ilgili düşüncelerini anlattığı "Günlüklü Düşünceler" adlı yazısını okumak için buraya tıklayınız.

[Sayfa başı]


Örnekler

Öner Ünalan'ın dil günlüklerini örneklemek için, Nisan 1998-Nisan 1999 arasında Evrensel Kültür'de "Dil Günlüğü" başlığı altında yayımladığı günlüklerinden bir bölüğünü aktarıyoruz. (Günlüklere, ayırt edilebilsinler diye, içeriklerine az çok uygun düşen başlıklar koymaya çalıştık.)

27 Haziran '97 [Söz deyip geçmeyelim!]
13 Ağustos '97 [Çocuklara ad koymak]
20 Ağustos '97 [Osmanlıca eceliyle öldü]
30 Ağustos '97 [İmge ve şiir]
9 Aralık '97 [Türkçe yanlışı anlayışı]
13 Aralık '97 ["Şapkamızı geri istiyoruz!"]
14 Aralık '97 ["Bir Türk dünyaya bedeldir."]
19 Aralık '97 [Kimin Türkçesi?]
5 Ocak '98 [Alman bilimcilerin Türkçe'ye katkısı]
1 Mart '98 [Dil yetisi doğuştan değildir]
10 Mart '98 [Gericilerin peçesi: "İrtica"]
3 Mayıs '98 [Sizler, bizler]
22 Mayıs '98 [Üslup çözümlemesi]
28 Mayıs '98 [Yunan mı, Elen mi?]
10 Haziran '98 [Anadiliyle tapınmak]

[Sayfa başı]


i Öner Ünalan (Ragıp Gelencik), "Dil Günlüğü", 1. baskı, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, Ocak 2012, s. 7.

ii Ay., s. 15.

iii "Dil Günlüğü", 166 daktilo sayfası tutmaktadır.