30 Ağustos '97^[i]

Dün genel olarak şiir dili üzerinde dururken imgeye takıldım. Bütün imgeler eğretilemeli dil kullanımından başka nedir? İmge, öznel dil kullanımıdır ve öznel'i nesnel dil kullanımıyla anlatma güçlüğüne yenilmenin sonucudur. Peki, her imge haklı veya yerinde bir yenilginin mi sonucudur? Hayır.

İmge, bir şiir öğesi değildir; nitekim bütün yazın türlerinde kullanılır. Günlük konuşmalarda bile yeri vardır imgenin. Eğretilemelere başvurmadan (imgesiz) söylemedeki açık seçiklik şiir kurmaya da yeter. Örneğin Cahit Külebi'nin "Hikâye" ve "Sıvas Yollarında" adlı o çok sevilen iki şiirinde kaç imge var? Orhan Veli'nin şiirinde imgesizlik başattır. İmgesiz veya az imgeli şiirlerden alınan tat, kişiden kişiye değişse bile daha çok paylaşılan bir tat oluyor gibi geliyor bana.

Neden başka yazın türlerinde değil de, şiirde imge üzerinde duruluyor? Şiir daha çok öznel'de aranıyor da ondan. Bu böyle oldukça şiir alanında imgeden kurtulmak olanaksızdır. Nesnel dil kullanımı her öznel'i anlatmaya yetmez. Öte yandan, şimdiye dek yazılmış güzel şiirlerin daha az imgeyle yazılamaz oldukları da söylenemez.

Öznel'i anlatmadan kurulmuş şiir daha salt veya daha evrensel bir şiirdir, yazılması da daha güçtür. Öyle şiirlerde de öznellik var. Yalnız, onlardaki öznellik şairin, şiiri nesnel yaşamda bulup sunuşundadır.

ⁱ Ragıp Gelencik, "Dil Günlüğü", Evrensel Kültür (dergi), sayı 78, Haziran 1998, s. 43.