Çevirileri

TARİHSEL MATERYALİZM ÜZERİNE MEKTUPLAR 1890-94 | Friedrich Engels

Yayın Tarihçesi
İçindekiler
Tanıtım
İngilizce Yayımlayanların Notu

Yayın Tarihçesi

Friedrich Engels, "Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, Temmuz 1993, 48 sayfa).

Friedrich Engels, "Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94" (çev. Öner Ünalan, 1. baskı, Kor Kitap, İstanbul, 2018, 48 sayfa).

[Sayfa başı]

İçindekiler[i]

İngilizce Yayımlayanların Notu
Berlin'deki Conrad Schmidt'e, 5 Ağustos 1890
Königsberg'deki Joseph Bloch'a, 21[22] Eylül 1890
Berlin'deki Conrad Schmidt'e, 27 Ekim 1890
Berlin'deki Franz Mehring'e, 14 Temmuz 1893
Breslau'daki W. Borgius'a, 25 Ocak 1894
Notlar
Adlar dizini

[Sayfa başı]

Tanıtım

Öner Ünalan, Friedrich Engels'in "Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94" adlı kitabını İngilizcesinden Türkçeye çevirmiştir ve kitap Temmuz 1993'te, Bilim ve Sosyalizm Yayınları'nca basılmıştır.

"Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94", materyalist tarih görüşünün önemli yanlarının anlanması bakımından büyük değer taşımaktadır. Örneğin, Engels kitapta yer alan, Joseph Bloch'a yazdığı 21[22] Eylül 1890 tarihli mektubunda, "ekonomik etken"in ve "üstyapının çeşitli öğeleri"nin tarihin biçimlenmesinde oynadıkları rolü şöyle açıklar:

"... Materyalist tarih anlayışına göre, tarihte en sonunda belirleyici etken, gerçek yaşamın üretimi ve yeniden üretimidir. Marx da ben de bundan daha çoğunu asla ileri sürmedik. Bundan ötürü, herhangi bir kimse bunu ekonomik etken biricik belirleyici etkendir diyerek bozarsa, bu önermeyi anlamsız, soyut, saçma bir söze dönüştürüyor demektir. Ekonomik durum temeldir, ama üstyapının çeşitli öğeleri —sınıf savaşımının politik biçimleri ve sonuçları, örneğin başarılı bir çarpışmadan sonra yenen sınıfın koyduğu anayasalar vb., hukuksal biçimler, özellikle de bu gerçek savaşımların onlara katılanların beyinlerindeki yansımalararı, politik, hukuksal, felsefi teoriler, dinsel görüşler ve daha sonra bunların dogma sistemlerine gelişmeleri— de tarihsel savaşımların gidişinde etkilerini gösterirler ve birçok durumda özellikle onların biçimini belirlerler. Bütün bu öğeler arasında bir etkileşim vardır; bu etkileşimde bütün sonsuz ilinekler (accident) (yani, iç bağlaşımı bizim kendisini var-değil sayıp savsayabileceğimiz kadar uzak veya kanıtlanması o kadar olanaksız şeyler ve olaylar) çokluğu ortasında, ekonomik devinim sonunda kendisini kesinlikle olurlamak zorundadır. Yoksa teorinin herhangi bir tarih dönemine uygulanması, birinci dereceden basit bir denklemin çözümünden daha kolay olurdu.
Tarihimizi kendimiz yaparız ama, başta, çok belirli önceller (antecedent) ve koşullar altında. Bunlar arasında en sonunda belirleyici olan, ekonomik olanlardır. Ama politik olanlar vb., ve insanların uslarından çıkmayan gelenekler bile, belirleyici olmasalar da bir rol oynarlar."[ii]

[Sayfa başı]

İngilizce Yayımlayanların Notu[iii]

"Bu kitapçık Engels'in ömrünün son yıllarında yazdığı ve genellikle "tarihsel materyalizm üzerine mektuplar" diye bilinen mektuplarını içeriyor. Bu mektuplar marksizmin kurucularının işledikleri biçimiyle materyalist tarih görüşünün önemli yanları üzerine bilgi veriyor ve bugünkü kabalaştırmacı marksist felsefenin yorumlarına karşı etkili olarak kullanılabilen kanıtlar getiriyor.
"Mektupların bazısı biraz kısaltılmıştır.
"İngilizce çeviri şuradan alınmıştır:
"Marx, Engels, Selected Correspondence, Progress Publishers, Moscow 1975."

[Sayfa başı]

i Friedrich Engels, "Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94" (çev. Öner Ünalan), 1. baskı, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, Temmuz 1993, s. 7.

ii Ay., s. 15-16.

iii Ay., s. 9.